Voorbeelden uit de praktijk van de GGZ

De zorgondersteuning voor het bevorderen van de dagstructuur, zelfstandigheid en zelfredzaamheid van cliënten met psychiatrische problematiek wordt meestal geleverd door begeleiders en het netwerk van de cliënt. Daardoor is de externe zorgondersteuning persoonsafhankelijk en tijdsintensief. Door de inzet een gepersonaliseerd Robotmaatje bij cliënten in de begeleiding, zet het Regionaal Autisme Centrum (RAC) in op:

• het verbeteren van de (ervaren) kwaliteit van zorg en het welbevinden van de cliënt
• het verminderen van de afhankelijkheid van de begeleider en het netwerk van de cliënt
• het vergroten van de autonomie en zelfstandigheid van cliënt
• het op termijn realiseren van vermindering van face-to-face contacten op specifieke doelen in de begeleiding aan cliënten

Medio 2022 is gestart met een groot, driejarig onderzoek naar de inzet van Robotmaatje, uitgevoerd door Fontys Hogescholen. In deze periode worden 80 Robotmaatjes ingezet bij cliënten met een Wlz-indicatie van het RAC. Binnen dit onderzoek worden zowel de effecten van de inzet van het Robotmaatje op de cliënt, als op de begeleider onderzocht.

Een tussentijdse evaluatie wijst uit dat de eerste positieve resultaten zichtbaar zijn op het gebied van zelfstandigheid, zelfredzaamheid, persoon afhankelijkheid en kwaliteit van leven. Zo worden cliënten die gebruik maken van Robotmaatje in de meeste gevallen zelfstandiger. Tijd is hierin een belangrijke factor: hoe langer cliënten met Robotmaatje werken, des te zelfstandiger zij worden. Doordat Robotmaatje een melding (verbale herinnering) geeft dat het tijd is om te douchen of de afwas te doen, hoeft de zorgprofessional hier minder op te sturen. Voordeel is dat Robotmaatje de meldingen altijd op dezelfde tijd geeft en op precies dezelfde manier zegt. Dit geeft cliënten rust, duidelijkheid en vertrouwen in eigen kunnen en dit komt hun welbevinden ten goede. Ook de kwaliteit van leven wordt vergroot. Sommige cliënten ervaren de robot echt als een maatje of vriendje. Doordat de cliënt bepaalde taken zelf kan doen is er voor begeleiders meer ruimte en tijd voor de complexere hulpvragen.

In juni 2025 vindt de eindevaluatie plaats.

Wij zien graag dat cliënten zo zelfstandig als mogelijk deelnemen aan de maatschappij. Maar hoe doe je dat op het moment dat het lastig is om je eigen emoties en stressniveau te herkennen? Mensen met autisme hebben hier moeite mee, waardoor ze de grip op een situatie kunnen kwijtraken en zich onveilig of gestrest kunnen voelen.

Zorginstelling Autismepunt ontwikkelde de app Emogy, waarbij een digitaal signaleringsplan inzicht geeft in de energie en emotie van de cliënt. Hij/zij krijgt vervolgens op het juiste moment de juiste adviezen aangereikt. Deze adviezen zijn cliëntgebonden en worden samen met de begeleider ingevoerd. Door zelfregistratie is het voor de begeleider inzichtelijk waar hun cliënten moeilijkheden ervaren en kunnen ze hier sneller op acteren.

Op basis van cliëntdata, die door digitaliseren van het signaleringsplan beschikbaar komt, worden betrouwbare en betekenisvolle zorgadviezen gegeven aan cliënten met autisme. Kern zit hem in de juiste manier van interpreteren van de data. Autismepunt onderzocht in hoeverre de inzet van Emogy de werkdruk op de begeleiders doet afnemen alsook de autonomie van de cliënt versterkt.

Het onderzoek is inmiddels afgerond en leverde een aantal belangrijke inzichten op:

1. Emogy zorgt voor positieve impact op cliënten en zorgverleners. Cliënten waarderen vooral de gebruiksvriendelijkheid van de app en hoe deze hen helpt om bewuster te worden van hun stemming en energie. Zorgverleners geven aan dat Emogy hen helpt om een meer begrip te krijgen voor de gevoelens en behoeften van hun cliënten, wat de kwaliteit van de therapie verbetert.
2. Verbeterde zelfredzaamheid en efficiëntie. Het gebruik van Emogy draagt bij aan een verhoogde zelfredzaamheid van cliënten, wat resulteert in minder ongeplande zorgmomenten en een efficiëntere inzet van begeleidingsuren. Dit leidt tot kortere begeleidingstrajecten en lagere zorgkosten.
3. Uitdagingen in langdurige betrokkenheid. Hoewel Emogy positieve resultaten laat zien, blijft het een uitdaging om cliënten langdurig betrokken te houden bij het gebruik van de app.
4. Kosteneffectiviteit. Emogy kan bijdragen aan kostenbesparingen door de vermindering van ongeplande zorg en de efficiëntere inzet van zorguren.
5. Aanbevelingen voor toekomstige implementatie. Emogy kent een positieve bijdrage en kan reguliere zorg vervangen. Het rapport beveelt ook aan om te blijven investeren in de ontwikkeling en het gebruik van Emogy om de zorgkwaliteit verder te verbeteren en de langetermijnimpact van de tool te maximaliseren.

Het onderzoek naar duurzame bekostiging is afgerond en Emogy kan volgens de geldende ehealth-structuur gedeclareerd worden.